Με ή χωρίς καφεϊνη ;

Σε μια εποχή που αναζητούμε συνεχώς υγιεινότερες εκδοχές των αγαπημένων μας προϊόντων, η κατανάλωση του καφέ και το πως επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία συζητιέται όλο και πιο έντονα. Και αν μερικά χρόνια πριν, τα ντεκαφεινέ ροφήματα δεν αφορούσαν παρά λίγους καταναλωτές, σήμερα κερδίζουν έδαφος, αφού έχει καταστεί σαφές πως η μείωση της περιεκτικότητας σε καφεϊνη δεν επηρεάζει ούτε την απόλαυση του καφέ, αλλά ούτε και τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Η ίδια η ιστορία του ντεκαφεινέ καφέ κάθε άλλο παρά πρόσφατη είναι : η πρώτη προσπάθεια για την απομάκρυνση της καφεϊνης έγινε ήδη από το 1820, κατά παραγγελία μάλιστα του γερμανού ποιητή  Γκαίτε, αλλά η ανθρωπόητα περίμενε μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα για να γευτεί σε ευρεία κλίμακα καφέ χωρίς καφεϊνη.  Η ανακάλυψη του ντεκαφεινέ έγινε σχεδόν κατά λάθος :  διαπιστώθηκε ότι μουλιάζοντας τους κόκκους του καφέ σε θαλασσινό νερό, μπορούσε να επιτευχθεί μείωση της περιεκτικότητας της δραστικής ουσίας, χωρίς να επηρεάζεται η γεύση του ροφήματος.  Στην πορεία, η αποκαφεινοποίηση συνδέθηκε με χημικές ουσίες που σήμερα δεν θεωρούνται ασφαλείς (κάτι που έδωσε κακό όνομα στον καφέ χωρίς καφεϊνη) για να φτάσουμε στο σήμερα, όπου οι μέθοδοι απομάκρυνσης της καφεϊνης είναι απολύτως ασφαλείς, καθόλου επιβλαβείς και οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ελάχιστες.

 - Πως παράγεται ο ντεκαφεινέ καφές ;

Για την παραγωγή ντεκαφεινέ καφέ, οι κόκκοι του καφέ υπόκεινται σε ειδική επεξεργασία προκειμένου να μειωθεί δραστικά η περιεκτικότητά τους σε καφεϊνη. Οι κόκκοι του καφέ, πριν την διαδικασία του καβουρδίσματος και του αλέσματος, πλένονται με νερό και ειδικά διαλύματα, με μεθόδους που επιτρέπουν την απομάκρυνση της καφεϊνης, ενώ δεν επηρεάζονται παρά ελάχιστα τα θρεπτικά συστατικά του καφέ αλλά ούτε και η γεύση του.

- Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα σε μια κούπα ντεκαφεινέ και σε μια κούπα κανονικού καφέ ;

Η μοναδική αλλαγή που θα παρατηρήσει κάποιος απολαμβάνοντας ένα ντεκαφεινέ εσπρέσο ή καπουτσίνο, είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα ελαφρύτερο άρωμα και μια πιο λεπτή γεύση  σε σχέση με έναν συμβατικό καφέ. Αξίζει να γνωρίζουμε πως η περιεκτικότητα ενός ντεκαφεινέ καφέ σε καφεϊνη δεν είναι μηδενική. Μια κούπα ντεκαφεινέ ροφήματος μπορεί να περιέχει ως και 7mg καφεϊνης, ποσό ωστόσο αισθητά μικρότερο από τα 70 – 140 mg της ουσίας που περιέχεται σε μια κούπα απλού καφέ. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και με τις θρεπτικές ουσίες και τα  αντιοξειδωτικά που περιέχονται στον καφέ : η διαδικασία της αποκαφεϊνοποίησης  αφήνει όλα τα πολύτιμα συστατικά του καφέ ουσιαστικά απείραχτα. Έχει υπολογιστεί ότι οι πολύτιμες ουσίες του καφέ υφίστανται μια πολύ μικρή απώλεια, της τάξης του 10%, κατά την διαδικασία απομάκρυνσης της καφεϊνης.

- Σε ποιους απευθύνται ο ντεκαφεινέ καφές ;

Τα αντιοξειδωτικά στοιχεία  του καφέ, που περιλαμβάνονται τόσο στα συμβατικά όσο και στα ντεκαφεινέ ροφήματα, είναι πολύ σημαντικά για τον ανθρώπινο οργανισμό, δρώντας προληπτικά εναντίον ασθενειών όπως ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες και αρκετοί τύποι καρκίνου. Η ελαφρύτερη φύση του ντεκαφεινέ, αλλά και η χαμηλότερη περιεκτικότητα του σε καφεϊνη, τον κάνουν πιο προσιτό σε άτομα που υποφέρουν από στομαχικές διαταραχές (όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) ή σε άτομα με ευαίσθητο νευρικό σύστημα.

Ο καφές χωρίς καφεϊνη είναι επίσης κατάλληλος για ατόμα που υποχρεωτικά ακολουθούν δίαιτα χαμηλή σε καφεϊνη, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μικρότερης ηλικίας καταναλωτές, όπως οι έφηβοι, στους οποίους δεν συνίσταται η αυξημένη πρόσληψη καφεϊνης.  Εξάλλου, τα οφέλη που χάνει κανείς βγάζοντας την καφεϊνη από το διαιτολόγιο του και καταναλώνοντας μόνο ντεκαφεινέ ροφήματα, συνοψίζονται κυρίως στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ίδιας της δραστικής ουσίας, όπως η εγρήγορση των πνευματικών λειτουργιών, η αύξηση του μεταβολισμού και η βελτίωση της διάθεσης.

Η διάδοση του καφέ χωρίς καφεϊνη είναι τόσο διαδεδομένη, ώστε να είναι εύκολο να βρει κανείς ντεκαφεϊνέ καφέ σε διάφορες μορφές. Καφές χωρίς καφεϊνη είναι διαθέσιμος τόσο σε κόκκους, από κορυφαίες εταιρίες όπως η Lavazza, όσο και σε άλλες δημοφιλείς συσκευασίες, όπως οι ντεκαφεϊνέ κάψουλες της εταιρίας Lolo για Nespresso μηχανές  ή και οι κάψουλες Leggero χωρίς καφεϊνη, κατάλληλες για μηχανές Mitaca Mps.

Μακριά από τις εποχές που ο ντεκαφεινέ καφές δημιουργούσε σε αρκετούς καταναλωτές απορίες για τις μεθόδους επεξεργασίας του, ακόμα μακρύτερα από την νοοτροπία που τον ήθελε κατώτερο σε γεύση από έναν συνηθισμένο καφέ, ο ντεκαφεινέ καφές σήμερα αποτελεί μια πολύ καλή επιλογή για όσους υποχρεούνται να μειώσουν την ημερήσια πρόσληψη καφεϊνης, αλλά και για όσους θέλουν να απολαμβάνουν περισσότερους καφέδες, χωρίς να κάνουν καμμία έκπτωση στη γεύση αλλά και στα οφέλη του καφέ.