Καφές και Κορωνοϊός : Το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου

Η πανδημία του νέου κορωνοϊού άλλαξε τις ζωές μας με ιδιαίτερα βίαιο τρόπο – τόσο με την ζοφερή ατμόσφαιρα με την οποία τύλιξε τον κόσμο, όσο και ιδιαίτερα με τα περιοριστικά μέτρα που επιστρατεύτηκαν για τον περιορισμό της εξάπλωσής του. Όλες οι πτυχές της καθημερινότητας μας χτυπήθηκαν βίαια και άλλαξαν συθέμελα – ακόμα και τα πιο απλά πράγματα, όπως ο καφές.

Πως επηρέασε η πανδημία την αγαπημένη συνήθεια εκατομμυρίων ανθρώπων; Μια έρευνα από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ενδεικτική της κατάστασης.

Καφές και κορωνοϊός: το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου

Πριν ο νέος κορωνοϊός  χτυπήσει το Ηνωμένο Βασίλειο, η χώρα μετρούσε, από άκρη σε άκρη, περισσότερο από 26.000 καφέ:  μικρά και μεγάλα, συνοικιακά και κεντρικά, υποκαταστήματα αλυσίδων ή μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις, όλα έδιναν τον τόνο της κοινωνικής ζωής των Βρετανών και διαμόρφωναν την κουλτούρα του καφέ στην χώρα – η οποία είναι δυνατή και με βαθιές ρίζες, παρά την αγάπη που τρέφουν οι Βρετανοί για το τσάι και τις pubs ως κλασικά στέκια συνάντησης να «κερδίζουν» τι καφετέριες.

Όλα αυτά μέχρι τον περασμένο Μάρτιο, όταν το πρώτο κύμα του Covid-19 χτύπησε με σφοδρότητα όλη την Ευρώπη. Οι επιχειρήσεις εστίασης έκλεισαν ή παρέμειναν ανοιχτές μόνο για delivery και take-away. Από τα 26.000 καφέ του Ηνωμένου Βασιλείου, υπολογίστηκε πως πάνω από το 90% έκλεισε, έστω και για μικρό διάστημα, κατά την διάρκεια των περιοριστικών μέτρων της περασμένης άνοιξης. Από αυτά, περίπου το έναν τρίτο δεν έχει ανοίξει ακόμα, περιμένοντας την οριστική εξομάλυνση της κατάστασης, και υπολογίζεται πως αρκετά (ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση του «δεύτερου κύματος» της πανδημίας) δε θα ανοίξουν ποτέ ξανά, ενώ ένας άγνωστος αριθμός θα συνεχίσει να λειτουργεί αποκλειστικά παρέχοντας υπηρεσίες take-away (το delivery του καφέ δεν είναι τόσο δημοφιλές στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, όσο στην Ελλάδα).

Παρόλο που στην Βρετανία έγιναν κινήσεις και καμπάνιες όπως το «Eat Out to Help Out», που είχε σκοπό να τονώσει την κίνηση στις επιχειρήσεις της εστίασης (και φυσικά, και στις καφετέριες), η κατανάλωση ροφημάτων καφέ (σε ό,τι αφορά πάντοτε στην εστίαση) μειώθηκε σχεδόν κατά 50%!

Ο αντίκτυπος δεν είναι μόνο οικονομικός, αλλά και ψυχολογικός, κοινωνικός, και πολιτιστικός. Οι καφετέριες είναι σημαντικές για την καθημερινότητα μας: για άλλους είναι  η στάση πριν την δουλειά, για άλλους το σημείο συνάντησης με φίλους, για κάποιους ακόμα και ένα μέρος για να εργαστούν απερίσπαστοι. Τα καφενεία και οι καφετέριες αποτελούσαν πάντα σημαντικά σημεία κοινωνικότητας και συγκέντρωσης στον αστικό ιστό, κάτι που άλλαξε βίαια λόγω των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας.

Πως άλλαξε η κατανάλωση καφέ λόγω της πανδημίας;  

H δημοσιογράφος Τζένιφερ Φερρέιρα ερεύνησε την αλλαγή των συνηθειών σχετικά με τον καφέ, μελετώντας ένα δείγμα περισσότερων από 1000 ανθρώπων, διαφορετικών φύλων, εισοδημάτων και συνηθειών, που ωστόσο είχαν ένα κοινό: ήταν όλοι τους θαμώνες καφετεριών πριν την επιβολή του lockdown.

Τα αποτελέσματα της μελέτης, όσο και αν είναι αναμενόμενα, είναι εντυπωσιακά. Οι πωλήσεις καφέ σε κόκκους εκτοξεύτηκαν, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχιζαν να ετοιμάζουν μόνοι τους τον καφέ τους. Παράλληλα, αυξήθηκαν κατακόρυφα οι πωλήσεις εξοπλισμού, μηχανών καφέ και αξεσουάρ barista, αφενός γιατί άνθρωποι που δεν είχαν ετοιμάσει ποτέ καφέ μόνοι τους στο σπίτι αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και αφετέρου γιατί ο πολύς χρόνος κατά τη διάρκεια της καραντίνας έκανε πολλούς να αρχίζουν να πειραματίζονται με τον καφέ τους λίγο περισσότερο.

Αρκετοί αγόρασαν περισσότερο καφέ από τα συνήθη σημεία (σούπερμαρκετ και μπακάλικα), αρκετοί όμως άρχισαν να αγοράζουν από εξειδικευμένα μαγαζιά, μέσω διαδικτύου. Παράλληλα, τα «how to» βίντεο στο YouTube και τα σχετικά άρθρα γνώρισαν πρωτοφανή δημοφηλία, από τους αποκλεισμένους καφελάτρες που έψαχναν τρόπους να περάσουν την ώρα τους – και να πιουν καλό καφέ.

Επιστροφή στην καφετέρια;  

Ακόμα και μετά την άρση των περιορισμών και την επανεκκίνηση της εστίασης, η διάδοση της τηλεργασίας και άρα ο περιορισμός στο σπίτι, έκανε ακόμα δυσκολότερη την κατάσταση στο χώρο του καφέ. Μεγάλες εταιρίες όπως η Costa Coffee και η Pret A Manger υπολογίζουν τις επαπειλούμενες θέσεις εργασίας σε χιλιάδες σε όλη την Αγγλία, ενώ όλο και περισσότερες επιχειρήσεις ίσως αναγκαστούν να στραφούν αποκλειστικά στο take-away.

Αυτό που είναι όμως πραγματικά εντυπωσιακό, είναι ότι ανάμεσα από το δείγμα της δημοσιογράφου, πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες της έρευνας επισκέφτηκαν μια καφετέρια αμέσως μετά τους περιορισμούς της καραντίνας – μόνο η επίσκεψη σε συγγενείς και φίλους ήταν ψηλότερα στη λίστα. Αυτό το γεγονός από μόνο του δείχνει τη σημασία που έχει ως καφές ως κοινωνική συνήθεια, κάτι που δεν μπορεί να υποκατασταθεί απλά από έναν καφέ στο σπίτι.

Ωστόσο, το μέλλον δεν είναι ευοίωνο. Με τον κορωνοϊό να χτυπά ξανά με σφοδρότητα την Ευρωπαϊκή Ήπειρο, αρκετοί από τους συμμετέχοντες δήλωσαν ότι θα περιορίσουν ξανά τις επισκέψεις τους σε καφετέριες,  ενώ άλλοι δήλωσαν ότι θα στραφούν σε μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις, που αισθάνονται πως χρειάζονται στήριξη.

Αντιμέτωποι με ένα δεύτερο lockdown, πρέπει να προστατέψουμε τα μικρά πράγματα που μας δίνουνε χαρά – και ο καφές είναι, χωρίς αμφιβολία, ένα από αυτά. Κουράγιο, δύναμη, αλληλεγγύη και πολύ πολύ καφέ. Κι αυτό θα περάσει.

Με στοιχεία από τον ιστότοπο https://theconversation.com/